Veranderde informatieverwerking na trauma
 |  | |
Lichaamsgerichte traumatherapie
Veranderde informatieverwerking na trauma
Binnen de traumatherapie is psycho-educatie een belangrijk instrument om inzichtelijk te maken waarom we bijvoorbeeld overweldigd worden door emoties of zelfs dissociëren zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Deze pagina geeft specifieke informatie over de veranderde informatieverwerking na trauma. Het is van belang geïnformeerd te zijn over trauma en de sporen die trauma achterlaat in ons lichaam, ons brein en onze geest. |
Een groot aantal onderzoeken toont aan dat we de problematische gevolgen van een traumatische ervaring als een veranderde informatieverwerking in de hersenen moeten zien waarbij de hersenstructuren van de amygdala en de hippocampus een centrale rol spelen.
Ik wil hier een klein deel van dit complexe systeem beschrijven omdat informatie een goede hulpbron kan zijn in het therapieproces. Begrijpen wat er met je gebeurt als je overspoeld raakt door (irreële) gedachten en angsten is niet de belangrijkste stap in het helingsproces maar wel een belangrijke.
De functies van de amygdala en de hypocampus
De amygdala (wordt ook wel de amandelkern genoemd omdat dit orgaan eruitziet als een amandel) zorgt voor de emotionele beoordeling van alle binnenkomende informatie waarbij gevaar en bedreiging een rol spelen. In samenwerking met de hippocampus slaat de amygdala de informatie in het emotionele (onbewuste) langetermijngeheugen op. Dit kan in de vorm van emoties, lichaamsgevoel of beelden gebeuren. Hierna zijn deze opgeslagen emoties, het lichaamsgevoel of de beelden met angst verbonden en bijzonder ongevoelig voor oplossingsgerichte acties die zinvol zouden kunnen zijn.
De hippocampus zorgt ervoor dat de emotionele informatie die door de amygdala is beoordeeld vergeleken wordt met eerdere ervaringen en in de context van die vroegere ervaringen wordt geplaats. Daarna wordt de informatie in dat deel van het geheugen opgeslagen dat het onderscheid kan maken tussen het heden en verleden.De verdere verwerking en de afstemming met autobiografische geheugeninhouden (herinneringen die je overje eigen leven hebt) gebeurt in verschillende centra van de cortex, onder anderen in de prefrontale cortex.
Veranderde functies van de amygdala en de hypocampus door traumatische ervaringen
Onder invloed van (traumatische) stress storten de functies van de hippocampus in en valt de functie om de ervaringen in de juiste context te plaatsen weg.
De amygdala codeert de emotie en de hippocampus codeert de context; dat wil zeggen de mensen, de situaties, de dingen en waar iets plaatsvond. We hebben meer kans om informatie te onthouden als we er een gevoel of een emotie bij hebben. Dat is in sommige gevallen juist heel akelig als iemand angst heeft opgelopen en die herinnering als het ware is 'ingebrand' door de adrenaline. |  |
Herinneringen worden
traumatisch omdat de ervaringen niet in dat deel van het geheugen getoetst
kunnen worden dat voor een samenhangende betekenis kan zorgen. De zintuigelijke
indrukken zoals zien, horen, ruiken, proeven en voelen kunnen niet onder
woorden worden gebracht of in de context van de specifieke gebeurtenis worden
geplaatst. Als ik gepest werd op school kan het nu moeilijk zijn te voelen dat
de nieuwe collega’s -nu vele jaren later- echt oké zijn.
De amygdala slaat de
prikkels vanuit de eigen emotionele interpretaties op zonder dat deze door de
hippocampus kunnen worden getoetst. Hierdoor kan iemand heel angstig worden
door een foto van een leeuw en zich totaal niet realiseren dat het alleen maar een
plaatje is.
Er ontstaan sterk
overtrokken en gegeneraliseerde angstreacties op triggers die elementen van een
traumatische situatie bevatten. Als je een harde knal hoort vlucht je reflexmatig
onder een tafel omdat je ooit een schietpartij hebt meegemaakt.
Als delen
van het trauma steeds opnieuw worden afgespeeld, zorgen de bijbehorende
stresshormonen ervoor dat deze steeds dieper in het geheugen worden gegrift. Dit
blijven afspelen van traumatische gebeurtenissen in iemands leven gebeurt
onbewust waardoor we ook geen duidelijk chronologisch overzicht hebben van wat
er is gebeurd. We zijn wel uiterst kwetsbaar door onverwachte en niet begrepen
activering van gevoelens en lichaamsherinneringen
“…………en was ze in staat om helder na te denken. Haar hippocampus functioneerde, nu de stresshormonen niet langer werden afgegeven. Om integratie te bevorderen vroeg ik: "wat heb je geleerd in de afgelopen paar minuten, sinds je hier bent gekomen?" Ik wilde dat ze wist wat haar had geholpen, zodat ze een aantal van deze hulpmiddelen in haar dagelijkse leven zou kunnen gebruiken om te vechten tegen overprikkeling (hyperarousel) en angst. Paula herkende gemakkelijk dat ze zich kalmer voelde toen ik verder weg zat en dat was nuttig toen ik haar vroeg om mij te beschrijven. Naar jou kijkend, stopte ik te denken aan mijn moeder.” B. Rothschild. De remmen leren gebruiken. | ||||
 | ||||
“……Stans amygdala maakte geen enkel onderscheid tussen het verleden en het heden. Hij werd op dezelfde manier geactiveerd in de scanner als tijdens het auto-ongeluk en wekte zo krachtige stresshormonen en zenuwstelselreacties op. Deze vormden de oorzaak van zijn zweten en trillen, zijn versnelde hartslag en zijn verhoogde bloeddruk: een volledig normale en mogelijk levensreddende reactie op een gebeurtenis waarbij een vrachtwagen op je auto botst. Het is belangrijk om een goedwerkende rookmelder te hebben. Het laatste wat je wilt, is verrast te worden door een felle brand. Maar als je iedere keer in een staat van opwinding geraakt als je rook ruikt, is dat zeer ontwrichtend voor je functioneren. Ja, je moet in staat zijn om te constateren dat iemand boos op je wordt, maar als je amygdala op tilt slaat, kun je last krijgen van een constante angst dat mensen een hekel aan je hebben, of dat ze eropuit zijn om je te grazen te nemen. “ Prof. dr. Bessel van der Kolk: Traumasporen. Het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen pag. 102. | |||
Lees ook: | |||